Unia w Krewie została podpisana między Wielkim Księstwem Litewskim a Królestwem Polskim. Przewidywała włączenie Litwy do Polski, małżeństwo Wielkiego Księcia Litewskiego Jagiełły z królową Polski Jadwigą i objęcie przez niego tronu. Jagiełło miał przyjąć chrzest i schrystianizować pogańską dotąd Litwę. Unia polsko - litewska połączyła też dwa państwa, które borykały się z zagrożeniem jakie na XIV i XV wieku stwarzał zakon krzyżacki. 25 lat później połączone wojska zniszczyły potęgę zakonu w Bitwie pod Grunwaldem.
W 1569 roku zawarta została Unia Lubelska, która doprowadziła do powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
Akt Unii Krewskiej spisany został na pergaminie w języku łacińskim. Znajduje się w zbiorach Archiwum Krakowskiej Kapituły Katedralnej. W 2006 roku została przeprowadzona jego konserwacja. Teraz Akt Unii Krewskiej został wpisany na Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Jak ważny jest to dokument opowiada ksiądz Jacek Urban.
- Jest to akt otwierający drogę do podpisania Unii Lubelskiej. Mówimy tu o fenomenie unii polsko – litewskiej i bycia 500 lat w jednym organizmie Korony i Litwy. Na Wawelu było archiwum szlacheckie. Jagiełło pisał do panów polskich, do kancelarii panów krakowskich, bo oni byli regentami niepełnoletniej Jadwigi. Tu, obok archiwum koronnego, miejskiego, przetrwało część archiwum szlacheckiego – mówi ks. Jacek Urban.
Jak mówi ks. Jacek Urban, Katedra na Wawelu jest dobrym miejscem do przechowywania dokumentów. W zbiorach znajduje się 8-9 dokumentów książęcych.
- Archiwum kościelne to depozytariusz dokumentów, które nie mają związku z kościołem. Proszę tez zwrócić uwagę, że do dziś szczycimy się polsko – litewską unią. Na liście UNESCO oprócz Gdańska – miasta Solidarności, Katedry na Wawelu, Wzgórza Lecha znalazł się też Lublin. To podkreślenie jak związek polsko – litewski jest ważny dla Unii Europejskiej – mówi ks. Jacek Urban.
Program UNESCO Pamięć Świata powstał w 1992 roku w celu zapewnienia długotrwałej ochrony dziedzictwa dokumentacyjnego oraz potrzeby upowszechnienia dostępu do niego. Jednym z narzędzi tego programu jest Międzynarodowa Lista Pamięci Świata tworzona od 1997 roku. Lista obejmuje około 350 wpisów, zawierających dziedzictwo dokumentacyjne bardzo zróżnicowane pod względem treści, czasu i miejsc pochodzenia, formy oraz nośników, na których zostało utrwalone itd., spośród których czternaście dokumentów reprezentuje dziedzictwo polskie.
Oprócz międzynarodowej Listy, w ramach Programu Pamięć Świata tworzone są rejestry gromadzące obiekty o szczególnym znaczeniu dla poszczególnych krajów lub regionów świata. W 2014 roku w Warszawie, podczas uroczystości w Pałacu Prezydenta RP, została zainaugurowana Polska Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata, na którą wpisano jedenaście obiektów.
Foto: użyczone, materiał prasowy