- 15 kwietnia 2015 r. został podpisany list intencyjny pomiędzy Muzeum Papiernictwa w Dusznikach-Zdroju a Ruční papírna z Velkých Losin określający ramy wzajemnej współpracy, której głównym celem ma być wspólny wpis na listę UNESCO. Konferencja „Na szlaku wspólnego dziedzictwa” organizowana w dniach 6-7 października 2016 r., dzięki zaangażowaniu organizacyjnym Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej NOVUM, jest znaczącym krokiem popularyzującym polsko-czeski projekt. Na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO nie jest wpisany żaden młyn papierniczy – mówi Marta Nowicka z Muzeum Papiernictwa w Dusznikach - Zdroju.
Dusznickie Muzeum Papiernictwa ma bogatą i długą historię. Miejsce, w którym mieści się muzeum, to jedyny zachowany młyn papierniczy w Polsce. Jego powstanie datuje się na 1605 rok.
- Unikatowa papiernia tworzy bezcenny w skali Europy zabytek techniki, który decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2011 roku uzyskał status pomnika historii. W tym miejscu były i są wytwarzane papiery czerpane, wg techniki opracowanej w średniowieczu. Niegdyś młyn odgrywał istotną rolę kulturotwórczą; arkusze z Dusznik wykorzystywano do drukowania książek, spisywania dokumentów. Na dusznickie papiery uczeni przelewali swą wiedzę, a artyści tworzyli na nich liczne dzieła. Dziś arkusze z dusznickiego młyna wykorzystywane są do sporządzania okolicznościowych pism, dyplomów, zaproszeń, papeterii oraz pamiątek świadczących o papierniczych tradycjach Dolnego Śląska – opowiada Marta Nowicka.
Goszcząc w muzeum możemy nie tylko zobaczyć, jak wytwarza się arkusze, ale samemu spróbować wyczerpać papier ze znakiem wodnym lub z odciskiem własnej dłoni.
Trochę historii
W XVII i XVIII stuleciu wytwarzano tu przedniej jakości papier, który wysoko ceniono w drukarniach, urzędach a nawet na królewskich dworach. Było to źródłem bogactwa dusznickich papierników, którzy znaczące środki przeznaczali na unowocześnianie produkcji i ozdabianie młyna, który stał się jednym z najpiękniejszych obiektów przemysłowych w Europie. Dzięki temu dziś możemy podziwiać gontowy dach o wyjątkowej architekturze przemysłowego baroku, pawilon wejściowy przypominający wieżę zamku, rozety i półrozety zdobiące okna młyna oraz polichromie upiększające letnie pokoje gościnne dusznickich papierników.
W papierni działa Muzeum Papiernictwa – placówka popularyzująca wiedzę o dziejach i znaczeniu papieru. Można tu obejrzeć kolekcję arkuszy ze znakami wodnymi z całego świata, sita do wytwarzania papierów zabezpieczonych przed próbami fałszerstwa, historyczne przyrządy do badania właściwości wyrobów papierowych (m.in. banknotów) oraz oryginalne urządzenia i modele maszyn wykorzystywanych w fabrykach papieru. Niezwykłą atrakcją czekającą tu na zwiedzających jest czerpalnia, w której odbywają się pokazy czerpania papieru wg techniki opracowanej w XIII stuleciu. Najodważniejsi sami mogą wczuć się w rolę średniowiecznego papiernika i własnoręcznie wykonać arkusze, które staną się wyjątkową pamiątką z pobytu w historycznym młynie papierniczym. (informacja nadesłana przez Martę Nowicką z Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju)
Tradycją stało się Święto Papieru, odbywające się co roku w lipcu, w muzeum w Dusznikach Zdroju. Własnoręczne czerpanie papieru, zdobienie arkuszy historycznymi technikami, drukowanie na topograficznej maszynie drukarskiej z połowy XIX wieku – to tylko niektóre atrakcje towarzyszące obchodom Święta Papieru.
Dusznicki młyn papierniczy stał się też prawdziwą perłą architektoniczną Dolnego Śląska. Co roku muzeum odwiedzają rzesze turystów.
- Urządzone w nim muzeum to instytucja prezentująca chlubne tradycje przemysłowe regionu, ale również miejsce pozwalające przeżyć niepowtarzalną przygodę. Czerpanie arkuszy, będące niegdyś źródłem bogactwa dusznickich papierników, dziś jest doskonałą zabawą, której nie można pominąć podczas podróży po Dolnym Śląsku.
Muzeum Papiernictwa od 2009 r. jest certyfikowanym produktem turystycznym Polskiej Organizacji Turystycznej. Obiekt został przystosowany dla osób niepełnosprawnych – opowiada Marta Nowicka.
Historyczną ciekawostką są polichromie – malowidła ścienne, znajdujące się w dusznickim młynie papierniczym. Wyjątkowe, przedstawiają motywy roślinne i sceny rodzajowe jak np. pożegnanie Józefa z żoną Putyfara.
Młyn Papierniczy w Dusznikach Zdroju, a obecnie muzeum należy do nielicznych obiektów, które po wojnie udało się uchronić przed całkowitym zniszczeniem.
Foto: użyczone, Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju