PK "Dolina Jezierzycy"
Park Krajobrazowy "Dolina Jezierzycy" leży na skraju dwóch makroregionów - Wału Trzebnickiego z mezoregionem zwanym Obniżeniem Ścinawy oraz Niziny Śląskiej z mezoregionem zwanym Wysoczyzną Rościsławicką, w ramach którego wyróżniono mikroregion Obniżenia Wołowa. Deniwelacje terenu Parku wynoszą od 89,5 m do 122,4 m n.p.m.
Po względem morfologicznym Obniżenie Wołowa stanowi akumulacyjną równinę sandrową, w większości pokrytą utrwalonymi wydmami, powstałymi na przełomie plejstocenu i holocenu, porośniętą rozległymi kompleksami leśnymi. Utwory geologiczne to w większości piaski, żwiry oraz iły, akumulowane podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Występują także pokrywy akumulacji glacjalnej (morena denna zlodowacenia środkowopolskiego - stadiał Odry), wykształcone w postaci glin, glin zwięzłych z otoczakami i pyłów.
Główną osią hydrograficzną jest rzeka Odra - położona poza terenem Parku, zaś odwodnienie powierzchniowe odbywa się głównie rzeką Juszką, Niecieczną, Jezierzycą, Kanałem Dębnickim i Rowem Stawowym. Duże znaczenie krajobrazowe i przyrodnicze mają sztuczne zbiorniki wodne (stawy hodowlane).
Wprawdzie człowiek ingerując w przyrodę dość znacznie przeobraził ten teren (głównie poprzez sztuczne nasadzenia leśne), to szata roślinna Parku w niektórych swych fragmentach zachowała charakter zbliżony do naturalnej. Zróżnicowana rzeźba terenu i duża zmienność siedliskowa sprawiła, że flora jest bogata i urozmaicona. Bogactwu florystycznemu odpowiada wielka różnorodność występujących tu zbiorowisk roślinnych. W szacie roślinnej najważniejszą rolę odgrywają lasy (około 80% powierzchni Parku). W bagnistych dolinach potoków i strumieni, dominują bogate florystycznie zbiorowiska lasów liściastych z panującą w drzewostanie olchą. Jest o¬na głównym gatunkiem lasotwórczym najpiękniejszego w obrębie parku kompleksu leśnego.
Uroczysko Wrzosy. Kompleks wyróżnia się nie tylko dużym stopniem naturalności występujących tu fitocenoz olsu porzeczkowego i pozostającego z nim w układzie przestrzennym wielkopowierzchniowego łęgu jesionowo-olszowego, ale także skupieniem rzadkich i chronionych gatunków roślin oraz wielu rzadkich i cennych gatunków ptaków. Zachowane są fragmentarycznie fitocenozy łęgu wiązowo-jesionowego. Z kolei dęby są ważnymi komponentami zbiorowisk grądowych, kwaśnej dąbrowy oraz boru mieszanego. Ponieważ jednak teren Parku obfituje w siedliska uboższe i piaszczyste - to podstawowym gatunkiem lasotwórczym tego obszaru jest sosna. Występuje o¬na zarówno drzewostanach mieszanych (najczęściej z dębami i modrzewiem) jak i w litych monokulturach. W szacie leśnej Parku dominują szeroko rozpowszechnione fitocenozy suboceanicznego boru świeżego. Waloryzacja ekologiczna lasów wykazała duży udział powierzchniowy lasów o najwyższych - (I) i wysokich - (II) walorach ekologicznych. Tereny bezleśne poza zabudowaniami zajmują łąki i pastwiska, pola oraz stanowiące ważny element krajobrazu - bagna i zbiorniki wodne. Duży udział wykazują także wtórne zbiorowiska, powstałe w wyniku różnorodnych działań człowieka (synantropijne).
Obszar Parku charakteryzuje się wieloma siedliskami sprzyjającymi rozwojowi roślinności hydrofitycznej. Są nimi starorzecza, stawy hodowlane, śródleśne młaki, rowy odwadniające oraz strumienie i cieki. W niezalesionych częściach dolin rzek i strumieni rozpościerają się różnej wielkości kompleksy łąk - w większości są to łąki świeże, także łąki wilgotne.
W granicach Parku stwierdzono występowanie 79 w różnym stopniu wykształconych zespołów roślinnych. Napotykamy m.in. zbiorowiska roślinności wodnej i szuwarowej, torfowiska przejściowe, antropogeniczne i półnaturalne zbiorowiska żyznych łąk kośnych, zbiorowiska murawowe, zbiorowiska okrajkowe, lasy i zarośla wierzbowo-olszowe, zbiorowiska leśne z dębami i zaroślowe, a także bory sosnowe i mieszane oraz zbiorowiska zastępcze.
Teren Parku jest miejscem, gdzie mogą rosnąć gatunki roślin unikalnych oraz rzadkich dla Dolnego Śląska, w tym wiele gatunków chronionych. I tak, w lasach występują: barwinek pospolity, bluszcz pospolity, paproć - długosz królewski, storczyki - listera jajowata, podkolan biały, storczyk szerokolistny; śnieżyca wiosenna, wawrzynek wilczełyko, widłak goździsty, widłak jałowcowy. Na łąkach: goździk pyszny, goryczka wąskolistna, kruszczyk błotny, kosaciec syberyjski, mieczyk błotny, storczyk krwisty, storczyk plamisty, storczyk samiczy, storczyk szerokolistny. Z terenami wodnymi związane są: grążel żółty, paproć wodna - salwinia pływająca oraz grzybienie białe. Na murawach rosną: śniedek cienkolistny, centuria pospolita, kocanki piaskowe. Lasy, to siedlisko: kaliny koralowej, konwalii majowej, kopytnika pospolitego, kruszyny pospolitej, przytulii wonnej, paprotki zwyczajnej, porzeczki czarnej oraz porostu - płucnicy islandzkiej i cuchnącego grzyba - sromotnika bezwstydnego.
Przeprowadzone badania nad fauną wykazały występowanie lęgowe 45 rzadkich gatunków ptaków. Są to ptaki zagrożone w Polsce, takie jak: bąk, bocian czarny, kania rdzawa, orzeł bielik oraz kropiatka. Część ptaków zaliczona została do zagrożonych na Śląsku: nurogęś, kania czarna, derkacz, cietrzew, brodziec samotny, dudek, srokosz. Potencjalnie zagrożonymi na Śląsku (o ograniczonym występowaniu lub silnym spadku liczebności) są: perkoz rdzawoszyi, krakwa, cyraneczka, cyranka, płaskonos, podgorzałka, trzmielojad, żuraw, słonka, bekas, lelek, zimorodek, dzięcioł średni, świerszczak. Nielicznymi na Śląsku są: bocian biały, gęś gęgawa, łabędź niemy, perkoz zausznik, jastrząb, krogulec, błotniak stawowy, pustułka, dzięcioł zielonosiwy, jaskółka brzegówka, kląskawka, strumieniówka, brzęczka, remiz, kruk, gil, czyż, krzyżodziób świerkowy.
Prócz wymienionych gatunków stwierdzono także występowanie lęgowe 90 gatunków ptaków, takich jak np.: perkozek, perkoz dwuczuby, głowienka, czernica, myszołów, wodnik, kokoszka wodna, sieweczka rzeczna, czajka, puszczyk, krętogłów, dzięcioł zielony, dzięcioł czarny, dzięcioł duży, dzięciołek, lerka, świergotek drzewny, świergotek łąkowy, pliszka żółta, pokrzywnica, pokląskwa, białorzytka, paszkot, rokitniczka, łozówka, trzcinniczek, trzciniak, zaganiacz, piegża, cierniówka, kapturka, gajówka, świstunka, mysikrólik, muchołówka żałobna, raniuszek, szarytka, pełzacz leśny, sójka, kulczyk, dzwoniec, grubodziób, trznadel, ortolan, potrzos, potrzeszcz. Dalsze 52 gatunki odwiedza ten teren w okresie wędrówek wiosennych, jesiennych oraz w okresie zimowym. Do większych rzadkości stwierdzonych w tym okresie należą: czapla purpurowa, bernikla kanadyjska, kazarka, hełmiatka, dublet, rybitwa białoskrzydła oraz sowa błotna.
Oczywiście prócz ptaków występują także pozostałe grupy zwierząt. Płazy i gady to: traszka zwyczajna oraz grzebieniasta, żaby - trawna, moczarowa, jeziorkowa, wodna; ropuchy - szara, zielona; grzebiuszka ziemna, kumak nizinny, rzekotka drzewna, jaszczurka żyworodna, jaszczurka zwinka, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny, żmija zygzakowata.
Występujące ssaki: jeż zachodni, kret, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, rzęsorek rzeczek, zając szarak, wiewiórka pospolita, piżmak, nornica ruda, karczownik ziemnowodny, darniówka zwyczajna, nornik północny, nornik bury, polnik, mysz domowa, szczur wędrowny, badylarka, myszy: polna, leśna, zaroślowa; lis, borsuk, kuna leśna, kuna domowa, tchórz zwyczajny, gronostaj, łasica łaska, dzik, łoś, sarna, jeleń, daniel.